TD4 - Tran danh cuoi cung

TĐ4 - Trận đánh cuối cùng

MX Trần-Ngọc-Toàn

1. Địa thế:

Từ Huế đi ra Quãng-Trị, vượt con sông Bồ, đến cây số 17 qua khỏi ấp Thượng-An, bắt đầu một con dốc ngắn dẩn lên một dải địa-hình cao hơn mặt nước biển 50 thước nối dài đến quận Phong Điền và Mỹ-Chánh tiếp giáp với tĩnh Quãng-Trị về phía Bắc.

Phía Đông là quận Quãng-Điền nối ra sông Vĩnh-Định và Phá Tam-Giang. Phía Tây, thung lũng bình nguyên nối dài dưới chân rặng núi Trường-Sơn với xóm làng và ruông lúa dọc theo bờ Bắc con sông Bồ, vốn là quê của Tướng Việt-Cộng Nguyễn-Chí-Thanh đã tử-thương trong Mật-khu miền Đông Nam-Bộ vào đầu thập niên 1960. Con đường sắt từ Huế ra Quãng-Trị chạy song song về phía Tây với Quốc Lộ I qua hai chiếc cầu bắt ngang sông Bồ. Chiếc cầu sắt được xây dựng từ hồi Pháp thuôc vẫn còn nguyên vẹn. Chiềc cầu trên QLI đã được Công-binh Hoa-Kỳ thay tạm bằng cầu gỗ.

2. Phối-trí quân:

Từ sau ngày Lữ-Đoàn 3 Nhảy-Dù được lệnh di-chuyển vào Đà-Nẵng, tháng 6 năm 1974, Lữ-Đoàn 147 TQLC trách-nhiệm trấn-giữ mặt trận Phong-Điền dọc theo tuyến QL1 ra Mỹ-Chánh, Quãng-Trị với Lữ-Đoàn 1 Thiết-Kỵ đóng tại căn-cứ Hòa-Mỹ.

Tiểu-Đoàn 4 TQLC được tăng-phái Tiểu-Đoàn 130 Địa-phương quân Huế trấn-giữ phòng tuyến phía Tây sát chân rặng núi Trường-Sơn với ngọn dồi 51 dôi ra thung-lũng dầy cỏ tranh, nối liền tuyến phòng-thủ cũa TĐ7TQLC về phía Bắc và TĐ5 TQLC ở phía Nam.

Một Pháo-Đội 155 ly TQLC được bố trí tại Thượng An do một Trung Đội trừ bị của TĐ4TQLC bảo vệ. TĐ135 ĐPQ được đưa ra chạm tuyến ngay giữa phòng-tuyến của TQLC.

3. Tình hình quân VC:

Từ sau ngày ký-kết Hiệp định Paris năm 1974, với nguồn tiếp-viện không ngừng của Liên-bang Sô-Viết và Trung-Cộng, VC đã khai mở thêm tuyến đường xâm-nhập, từ Bắc vào Nam, nằm ở phía Đông dảy Trường-Sơn, với ám số 555B hoặc Trường-Sơn Đông, suốt từ Nghệ-Tĩnh vào tận Kon-Tum, Plei-Ku.

Lợi dụng sơ-hở của Hịêp-định Paris, VC đã ngang-nhiên chuyển quân lính và đại pháo cùng xe tăng ngày lẫn đêm vào Nam, ngay trước mắt của quân phòng vệ TQLC mà Ủy Ban Kiểm Soát Đình Chiến chỉ ghi-nhận chiếu-lệ.

Từ giữa năm 1974, suốt từ Mỹ-Chánh vào sông Bồ, Huế, VC cho bọn Tập-kết 1954 và quân chính-qui hàng đêm xâm qua những khe hở của phòng tuyến TQLC vào ém-dấu ở Hải-Lăng, Quãng-Trị và Quãng-Điền, Huế.

Nhiều toán xâm-nhập đã bị TQLC phục-kích tiêu-diệt hoặc bị mìn Claymore gài trên nhưng lối mòn gây tổn-thất.

Trung-Đoàn Bình-Trị-Thiên đã được thành-lập để tạo cuộc nỗi dậy ở địa-phương nhằm kết-hợp với quân chính-quy từ Miền Bắc khi vượt tuyến sông Thạch-Hãn xâm-chiếm Miền Nam.

Các loại vũ-khí cũng được chuyển-tải vào những điểm “tập-kềt” từ đường Trường-Sơn Đông và ngay cả mặt biển dưới dạng tàu đánh cá. Điễn hình là chiếc tàu sắt chở vũ-khí và lương khô Trung-Cộng đã bị Thiết-giáp của ta bắn chìm ngay cửa biển Mỹ-Thủy, Quãng-Trị, giữa năm 1974.

4. Diễn-Tiến Trận Đánh:

Tiểu-đoàn 4 TQLC với 4 Đại-đội tác-chiến và 1 Đại-đội Chỉ-Huy & Hành-chánh bố-trí TĐ135 ĐPQ Huế tăng-phái từ chóp cao độ phía Nam, giáp với xóm làng Thượng An Hạ dọc theo bờ Bắc sông Bồ men theo bờ núi cao chạy về phía Bắc, nhìn xuống thung-lũng hẹp với ruộng lúa và cỏ tranh cao ngập đầu người lớn tiếp giáp vào tận chân núi Trường Sơn. Nối liền là ĐĐ 1 và ĐĐ2 bắt tay với Tiểu-đoàn 7 TQLC trên mạn Bắc. Đại-đội 4 làm trừ-bị. Đại-đội 3 đóng quân bảo-vệ Bộ Chỉ-Huy Tiểu-Đoàn ngay sát QLI phía sau với 1 Trung-Đội tăng-phái giữ an-ninh cho Pháo-đội 155 ly TQLC ở Thượng-An.

Ngày 11 tháng 3 năm 1975, Ban-Mê-Thuột bị thất-thủ trước sức ép tấn-công của 3 Sư-đòan CS Bắc-Việt.

Ngày 15 tháng 3 năm 1975, Trung-đoàn Bình-Trị-Thiên CS mở cuộc tấn-kích, vào lúc 4giờ sáng, qua phòng tuyến của TĐ4 TQLC.

Trước khi thọc mủi dùi lấn chiếm ngọn Đồi 51, do 1 Trung-Đội của ĐĐ 2 trấn giữ với 1 tổ Súng không giật 90 ly, xuyên tuyến phòng-ngự của ĐĐ2, quân CSBV đã pháo-kích hàng trăm quả đạn 100, 120, và 130ly lên suốt các cứ điểm của TĐ 4 TQLC.

Sơ-khởi, Trung-đội do Thiếu Úy Sáng chỉ-huy bị tràn-ngập trên ngọn Đồi 51. Thiếu Úy Sáng tử thương tại mặt trận với Hạ sĩ Nguyễn-Văn-Hồng Tổ-trưởng Tổ SKZ 90ly hy-sinh sau nhiều loạt súng chận đứng đợt tấn-công gây cho VC tổn-thất nặng nề. Tức thì, ngay sau đó, khi trời còn tối mịt, ĐĐ4 được điều-động tiến lên , từ phía sau, tăng-cường cho Đại-Đội 2 để thu quân tiến chiếm lại ngọn Đồi 51.

Do quân số VC đã bị tổn thất-nặng khi tiến chiếm cao điểm 51, tờ mờ sáng ngày 16 tháng 3 năm 1975, ĐĐ2/TĐ4 TQLC đã tái-chiếm cứ-điểm chiến-thuật 51 và lập lại phòng-tuyến.

VC đã rút chạy vào núi bỏ lại hơn 10 xác chết và 60 vũ-khí các loại.Trong số có 1 khẩu Súng Cối Trung-Cộng 61 ly, B41, AK47 và 3 khẩu Tiểu-Liên Tiệp-Khắc K59 mới xuất-hiện trên chiến-trường là nột loai tiểu-liên nòng ngắn có thể thu nhỏ lại như một khẩu súng lục.

Cùng một lúc, với những phát đạn pháo kích mở đầu cuộc tấn-kích, VC đã xách-động dân chúng trong Quận Quãng-Điền cùng với quân-số chính-quy xâm-nhập cở Tiểu-Đoàn đã bắt loa gây rối loạn phía sau trận tuyến ra vẻ như một nổi dậy của “Nhân dân” Quãng Điền.

Tương tự, ở mặt trận phía Bắc Mỹ-Chánh, tại Hải-Lăng, Quãng-Trị, chúng cũng dàn dựng một cuộc nổi dậy của dân chúng cùng một lúc với cuộc vượt tuyến tấn-kích.

Rạng ngày 16 tháng 3 năm 1975, Sư-Đoàn TQLC đã điều-động Lữ-Đoàn 369 phối-hợp với Lữ-Đoàn 1 Kỵ-Binh tiến đánh vào cà hai mặt trận.

LĐ-TQLC đã bắt được 112 tù binh CSBVvới quân-phục quân chính-quy và vũ-khí.

Đặc biệt là 15 khẩu K59 còn mới tinh.

Đồng thời, trước khi nổ súng tấn-công, đặc-công VC đã ôm bụi cây khô thả trôi theo dòng sông Bồ, với chất nổ bọc trong bao nylon, định gài vào chân cầu sông Bồ để phá sập nhưng đã bị quân-nhân thuộc 1 Trung-đội của ĐĐ3-TĐ4 TQLC tăng-cường giữ cầu, bắn hạ.

Mìn nổ chỉ làm lệch nhẹ một vài nhịp cầu phía Nam. Xác của 2 tên đặc-công đã nổi lên sáng hôm sau ở Phong-Điền. Công-Binh của Quân-Đoàn I đã bắt ngay một nhịp cầu Bailey nối lại giao-thông ngay ngày hôm sau là 16 tháng 3 năm 1975.

Kết-quả về phía TĐ4 TQLC tổn thất 7 chiến-binh trong đó có Thiếu Úy Sáng và Hạ sĩ Hồng, vũ khi đươc bão toàn.

Ngày 16 tháng 3 năm 1975, dân chúng từ Quãng-Trị ùn ùn kéo nhau chạy về Huế, vừa đi bộ, vừa xe kéo tay, xe đạp thồ khi được tin Lữ-Đoàn 369 TQLC bàn-giao vị-trí đóng quân cho Liên-Đoàn 15 Biệt-Động-Quân và Liên-Đoàn Địa-Phương-Quân tĩnh Quãng-Trị, rút về Đà-Nẵng theo lệnh của Quân-Đoàn.

Biến cố Cao-Nguyên Trung-phần thất-thủ và cuộc tái phố- trí quân của Nhảy-Dù và TQLC đã khiên cho mọi người chẳng còn quan-tâm đến chiến-thắng trong trận đánh cuối cùng của Tiểu-Đòan 4 TQLC. Và từ đó, TĐ4 TQLC chỉ thi-hành lệnh di-tản bỏ Quãng-Trị, Huế cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975 đầy tang-thương và chua xót khi nghe lệnh “Buông Súng” của Cựu Đại-Tướng Dương-Văn-Minh.

MX Trần Ngọc Toàn

TĐ4 - Trận đánh cuối cùng

Hồi Ký

1963 - 1967

1968 - Mậu Thân

1969 - 1970

1971 - Hạ Lào

1972 - Mùa hè đỏ lửa

1973 - 1974

1975