 
		
	(Cuộc Chiến Đấu Tŕ Hoăn Của TĐ9/TQLC Yểm trợ cho 
			SĐ/TQLC thành lập pḥng tuyến Mỹ-Chánh)
			
			MX Đoàn văn Tịnh
			
			Qua khỏi căn cứ Nancy – dăy Trường sơn chạy dài từ Bắc xuống Nam cao 
			dần, giữa vùng rừng núi trùng trùng điệp điệp khoảng cách chừng 8 
			cây số đường chim bay về hướng Tây, ta có thể nh́n thấy một ngọn núi 
			cao lớn vươn lên, đỉnh màu đất đỏ đă được sạt bằng để làm thành căn 
			cứ Hỏa lực có tên gọi là đỉnh Barbara hay căn cứ Hỏa-lực Barbara là 
			nơi trung tâm yểm trợ Hỏa-lực cho các cuộcHành-quân ở khu vực rừng 
			núi phía Tây của Mỹ-Chánh. Giữa tháng 4/1972, hầu hết các đơn vị 
			Pháo-binh đă rời khỏi căn cứ này chỉ để lại một phần nhỏ, c̣n tất cả 
			đă di chuyển về phía đồng bằng lập thành căn cứ Hỏa-lực bên cạnh 
			Nancy, nơi mà BCH/LĐ369 đang đặt vị trí Chỉ huy.
			
			Con đường chiến lược quan trọng nối liền từ Nancy đến Barbara đuợc 
			TĐ2/TQLC và TĐ9/TQLC bảo vệ. Những điểm cao chiến thuật hai bên trục 
			lộ được các đơn vị từ Tiểu-đội, Trung-đội, bán Trung-đội và Đại-đội 
			chiếm đóng,các đơn vị thường xuyên tổ chức những cuộc hành quân lục 
			soát, từ cấp Trung-đội, đến Đại-đội và trên trục lộ dài chừng 10 cây 
			số này thường được các toán an-ninh của BCH/TĐ kiểm soát. Ranh giới 
			trách nhiệm giữa hai TĐ/TQLC là đỉnh đồi 108. TĐ9/TQLC từ Nancy đến 
			ngọn đồi 108 và TĐ2/TQLC từ ngọn đồi 108 đến ngọn núi Barbara .
			
			Ngày 26/4/1972,
			
			Chúng tôi được lệnh về họp ở BCH/TĐ đang đóng trên một đỉnh đồi phía 
			sau chừng 1km. TĐT/TĐ9/TQLC, Nguyễn Kim Đễ (Đà-Lạt) cho biết t́nh 
			h́nh của địch và bạn ở Gio-Linh, Đông-Hà, cùng các vị trí căn cứ 
			Hỏa-lực A1, A2, C1, C2, Fuller, Carol, đỉnh Sartre, Ba-Hô...Dưới áp 
			lực mạnh mẽ, hùng hậu của quân Bắc-Việt. SĐ3/BB đă lùi dần về phía 
			Nam. LĐ147/TQLC đang đóng ở Mai-Lộc cũng bị áp lực nặng nề của địch, 
			đêm ngày bị pháo kích dữ dội. T́nh h́nh quá xấu, SĐ/TQLC quyết định 
			lập tuyến pḥng thủ trên sông Mỹ-Chánh. TĐ2/TQLC đă rời khỏi căn cứ 
			Barbara. V́ vậy áp lực phía Tây trở nên nặng nề đè nặng lên 
			TĐ9/TQLC.Quyết định phối trí lực lượng cûaTĐT/TĐ9/TQLC như sau : - 
			BCH/TĐ së di chuyển lui về dăy núi cao phía sau với Đại-đội 1, ba 
			Đại-đội c̣n lại tổ chức di chuyển đến các vị trí mới. Riêng ĐĐ3 ở 
			lại vị trí cũ này để tác chiến ngăn chặn địch-ĐĐ2 bố trí ở phía Đông 
			và cách ĐĐ3 chừng nửa cây số, từ trục lộ chạy từ Đông sang Tây, ĐĐ4 
			nằm ở bên trái đường lộ và gần BCH/TĐ. Tóm lại, 3 Đại-đội được lui 
			bố trí ở phía sau, c̣n Đại Đội 3 tổ chức lại lực lượng pḥng thủ 
			trên các đỉnh núi mà BCH/TĐ9 cùng với hai Đại-đội 3,4 đă pḥng thủ 
			trước đây.Nhiệm vụ chính yếu của Đại đội chận đứng và tiêu diệt 
			những đơn vị địch hoạt động và xâm nhập vào khu vực Mỹ chánh và Quốc 
			lộ 1.
			
			"Tân-An, cho thường vụ đem người lên nhận lănh thêm lựu-đạn, ḿn 
			Claymore, M72 và các thứ đạn dược, và Tân-An cho pḥng thủ ḿn, lựu 
			đạn dầy đặc chung quanh vị trí để sẵn sàng chiến đấu. Chú nhớ nhiệm 
			vụ rất nặng nề. Tôi sẽ điều động các Đại-đội sẵn sàng yểm trợ kịp 
			thời - yên tâm." Lời của Đà-Lạt TĐT/TĐ9/TQLC.
			
			Chúng tôi chào TĐT, TĐP, bắt tay nhau rời khỏi BCH/TĐ trở về vị trí 
			đóng quân và gọi Đại-đội Phó cùng với các Trung-đội Trưởng lên họp.
			
			Vị trí đóng quân pḥng ngự là toàn bộ những đỉnh núi lớn, nhỏ trong 
			khu vực. 
			Trung-đội 1 do Thiếu-úy Nguyễn Văn Sang làm Trung-đội trưởng, anh là 
			người Huế, tâm tính vui vẻ, có giọng hát và ngâm thơ khá hay. Sang 
			thường ca hát hoặc ngâm thơ cho đơn vị nghe sau những ngày Hành-quân 
			trở về Hậu-cứ hoặc tạm dừng quân ở nơi nào đó an-toàn. Tuy là 
			Trung-đội trưởng, song cuộc đời nhiều lăn lộn trong đời sống trước 
			khi Sang nhập ngũ, đă làm cho anh trưởng thành sớm, nên mọi công tác 
			giao cho anh đều được anh kế hoạch cẩn thận, chắc chắn. Đây là một 
			trong 4 người Trung-đội trưởng c̣n lại của Đại Đội từ ngày thành lập 
			TĐ9/TQLC. Những người lính trong trung-đội anh rất tự tin và tin 
			tưởng vào cấp chỉ huy của ḿnh. Là một trung-đội tác chiến rất giỏi, 
			kể cả lúc đột kích, tấn công hay di chuyển, thường nhận nhiệm vụ 
			nặng nề của ĐĐ giao phó. Được chỉ định pḥng thủ trên một đỉnh đồi 
			về phía Tây của Đại-đội, đỉnh đồi này chỉ cách Đại-đội có một thế 
			yên ngựa chừng 100m và là đỉnh cao nhất của Đại-đội, ở đó có thể 
			nh́n thấy căn cứ Barbara và ngọn đồi 108, Trung-úy Đỗ Đức Ḥa, Đåi 
			Đội phó cùng ban chỉ huy của anh nằm chung với Trung-đội1 - tạo vị 
			trí quan trọng này thành tiền đồn vững chắc, quan sát, chiến đấu, 
			pḥng ngự của Đại Đội. Trung-đội 1 được tăng cường thêm một Tiểu-đội 
			súng nặng của Trung-đội 4. BCH/ĐĐ pḥng thủ phía Đông cách Trung-đội 
			1 chừng 100m đường đỉnh, gồm có Trung-đội 3 Thiếu-úy Hồ Viết Lam. 
			Lam người Tuy-Ḥa, hiền, ít nói, hay cười, làm việc cẩn thận, siêng 
			năng nhưng hơi chậm - công tác giao cho anh đáng tin tưởng, 
			Trung-đội của Lam pḥng thủ mặt Bắc, là thế núi đổ dốc xuống phía 
			Bắc, mặt Bắc và Tây sẽ là những vị trí chiến đấu chính yếu cûa pḥng 
			tuyến Đại đội để ngăn chặn quân Bắc Việt,nặng nề nhất là Trung-đội 2 
			do Thiếu-úy Bạch Văn Sang, người Long-An, làm Trung-đội trưởng, anh 
			là một Chuẩn-úy về tŕnh diện ĐĐ vào năm 1971. Người nhanh nhẹn, 
			chịu khó học hỏi và sống rất gần gũi với thuôc cấp, dễ mến. 1/2 
			Trung-đội 2 nối liền với Trung-đội 3, trên thế đường đỉnh chạy về 
			phía Bắc,Đông Bắc, cho một tiểu đội cộng nằm tiền đồn về phía Bắc, 
			Đông-Bắc trên đường đỉnh. Đây là một vị trí tiền đồn vô cùng quan 
			trọng, v́ nếu vị trí này lọt vào tay địch quân, th́ mặt Bắc, 
			Đông-Bắc sẽ bị uy hiếp nặng nề, nguy hiểm. 
			Trung-đội 4 do Thiếu-úy Nguyễn-văn-Sáng làm Trung-đội trưởng, pḥng 
			thủ phía Đông. 
			Chừng 1/2 cây số về phía Đông,Sáng ra trường và tŕnh diện đơn vị 
			chừng nữa năm, ít nói hiền lành trắng trẻo “beau trai “.Mặt Đông-Bắc 
			do Đại Đội 2 của Đại úy Lê Thắng pḥng thủ trên những đỉnh núi chạy 
			dài từ Nam lên Bắc. ĐĐ4 dưới sự chỉ huy của Đại úy Nguyễn-minh-Trí 
			pḥng thủ trên trục lộ sau chừng 1 km. C̣n ĐĐ1 pḥng thủ bảo vệ cho 
			BCH/TĐ.
			
			Đến giờ này, chúng tôi hiểu một cách chắc chắn rằng đây là một cuộc 
			pḥng thủ quyết tử với cuộc chiến đấu không thể rút lui được nữa, 
			cho dù có bị pháo kích nặng nề hay bị những cuộc tấn công biển người 
			cûa các đơn vị của Trung-đoàn 9 và 24 của quân Bắc-Việt. Đây chính 
			là tuyến pḥng thủ để ngăn chặn địch quân từ phía Tây và yểm trợ cho 
			các đơn vị TQLC có đủ thời gian thành lập tuyến pḥng thủ cấp 
			Quân-đoàn trên gịng sông Mỹ-Chánh đă trở thành lịch sử từ những 
			tháng ngày này. Do đó, các cấp cán bộ trong ĐĐ được dặn ḍ, hướng 
			dẫn cẩn thận. Tất cả các trung đội giăng ḿn bẫy dầy đặc và thành 
			nhiều lớp cách xa vị trí pḥng thủ cả 150 thước.
			
			BCH/Đại đội đào lại những công sự pḥng thủ tác chiến vững vàng, 
			chúng tôi thường xuyên hiện diện trên mặt tuyến pḥng thủ và lưu tâm 
			nhất cho hai trung đội 1 và 2. Trong cuộc đời chiến đấu của tôi, tôi 
			nghĩ đây là lần đầu tiên chúng tôi tổ chức một cuộc pḥng thủ căng 
			thẳng như thế này. Đầy ắp cả ḿn bẫy, lựu đạn, c̣n trên tuyến tất cả 
			mọi hầm hố đều có những đầu bấm ḿn Claymores, ống phóng M72....Tóm 
			lại, TĐ đă yểm trợ cho ĐĐ tất cả phương tiện của Tiểu đoàn có, và 
			phần c̣n lại là ư chí: Quyết chiến và quyết tử của tât cả mọi cấp từ 
			Tiểu-đội lên đến Tiểu-đoàn. Cuộc tổ chức pḥng thủ có thể nói đă 
			hoàn hảo vào chiều ngày 26/4/1972 và sẵn sàng chiến đấu. 
			
			Trên đỉnh núi của Trung-đội 1, chúng tôi nh́n về phía Nam bên kia 
			trục lộ đi Barbara chừng 500 thước đường chim bay, có một đỉnh đồi 
			cũng cao lớn do một đơn vị của TĐ2 pḥng thủ. Đây có lẽ là cánh quân 
			bạn c̣n lại gần nhất chúng tôi.
			
			Trước buổi tối ngày 26/4, Cam-Ranh (Đ/U Phạm-Cang TĐP) gọi chúng tôi 
			vào đầu máy và tôi báo cáo với thẩm quyền Cam-Ranh t́nh h́nh pḥng 
			thủ, những cần thiết cần được yểm trợ thêm và t́nh h́nh di chuyển 
			của địch. Có một sự trùng hợp về t́nh h́nh, chúng tôi nh́n xuống 
			ḷng trũng phía Bắc, cách xa chừng hơn cây số đường chim bay, những 
			cánh quân của SĐ304 Bắc-Việt dang di chuyển từ Tây sang Đông, vô 
			cùng đông đảo.
			
			Những tin tức này được báo cáo về TĐ cấp thời, những cuộc oanh kích 
			của A37, F105 yểm trợ từ các ham đội ngoài khơi cùng pháo binh của 
			SĐ/TQLC bắt đầu khai hỏa. Qua một đêm, tuy không yên tỉnh nhưng 
			chẳng có ǵ đáng lo, những người lính gác thay phiên từng tiếng đồng 
			hồ v́ t́nh h́nh rơ ràng không c̣n yên được nữa, nên chúng tôi quyết 
			định thay đổi giờ gác, thứ nhất là kéo ngắn thời gian gác để người 
			lính luôn luôn tỉnh táo và thay đổi thói quen, nếu có sự cố ḍ xét 
			và bám sát của địch quân.
			
			4 giờ sáng ngày 27/4/1972
			
			Các Trung-đội gọi máy báo cáo về ĐĐ t́nh h́nh trong đêm vô sự, và 
			đây là những ngày đêm không ngủ, bao giờ chúng tôi cũng tỉnh táo để 
			đối phó với t́nh h́nh.Hạ sĩ 1 Hường gọi về Tiểu Đoàn báo cáo t́nh 
			h́nh trong đêm .
			
			Người truyền-tin vừa nắm ống liên hợp đưa lên miệng, bổng hướng 
			Tây-Bắc có vài tia chớp sáng và tiếng xé gió của những loại đạn lớn 
			vun vút phóng tới. Những trái đạn vừa chạm nổ vào thân cây, mặt 
			đất...là tiếng hô xung phong đầy trời của cộng quân la ó rộ lên phá 
			vỡ sự yên tỉnh cä vùng rừng núi . Cuộc tấn công đă khởi đầu vào vị 
			trí của Trung-độ1/ĐĐ3/TĐ9/TQLC,trọng điểm pḥng ngự của Đại đội có 
			thể nói đây là điểm sinh tử của đơn vị.Cộng quân nghĩ rằng với quân 
			số đông gấp nhiều lần th́ dễ dàng nuốt sống chúng tôi. Cho nên cuộc 
			tấn công không cần theo lối tác chiến cũ là tiền pháo hậu xung mà là 
			ngang nhiên dàn quân và đồng loạt xung phong vào vị trí pḥng thû 
			cûa Trung đội 1 trên thế Núi dốc ngược.
			
			-Đức-Ḥa, 1, 2, 3, 4 đây Tầm-Dương, tất cả vào máy gặp tôi.
			
			-Đáp nhận, đáp nhận, đáp nhận.... Đức-Ḥa nghe Thẩm-quyền.
			
			Tiếng trả lời ngắn gọn của của các thông tín một cách chắc chắn và 
			tự tin làm tôi yên tâm và thầm cười vui vẻ.
			
			-Đúc-Ḥa thấy thế nào?
			
			-Yên tâm, dù chúng có đem cả Tiểu-đoàn đánh vào cũng không sao Anh 
			Tư.
			
			-Kiểm soát tác chiến của con cái và nhất là tránh thương vong cho 
			các cấp cán bộ, binh sĩ. V́ chúng ta cần pḥng thủ và tác chiến 
			nhiều ngày.
			
			-Đáp nhận 5, thẩm-quyền yên tâm.
			
			Mặt phía Đông của Trung-đội 2 và 3 vẫn yên tĩnh dù rằng đạn lớn, đạn 
			nhỏ đă rớt vào quá nhiều trên tuyến pḥng thủ. Nhưng nhờ tái tổ chức 
			lại vị trí cũng như tận dụng những hầm hố, các phương tiện pḥng thủ 
			của TĐ để lại nên con cái chưa bị thương vong do đạn pháo.
			
			-Sa-Giang đây Tầm-Dương.
			
			-Nghe Thẩm quyền.
			
			-Có Sa-Giang đó không?
			
			-Tŕnh Thẩm quyền, Sa-Giang đang chiến đấu trên pḥng tuyến.
			
			- Nên cẩn thận.
			
			-Đáp nhận.
			
			-Tầm-Dương đây Sa-Giang.
			
			-Nghe trên 5.
			
			-Tŕnh Thẩm-quyền, chúng chỉ vào nộp mạng thôi. Bao giờ xong rồi, 
			tôi sẽ báo cáo sau. Thẩm-quyền an tâm, chỉ có thằng B́nh bị viên đạn 
			xuyên qua cánh tay.
			
			-Có cần chuyển xuống Đại đội ngay không?
			
			-Chưa cần, nó đang chiến đấu.
			
			Ḷng tôi tự dưng xôn xao ấm lại, khi nghĩ về những người lính trẻ và 
			cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương của họ thật oai hùng và tuyệt 
			diệuvới niềm tự tin tuyệt đối. Trên chiến trường, hầu như sự sống 
			chết không c̣n là điều phải âu lo suy nghĩ, bởi v́ cuộc chiến đấu 
			này tự nó đă là sự giải thích chính đáng, rơ ràng cho từng con người 
			của đất nước: chiến đấu để bảo vệ quê hương – không chấp nhận cộng 
			sản. Hơn nữa, tôi cũng dư hiểu rằng với kiểu tấn công này th́ quân 
			Bắc-Việt chỉ là những miếng mồi hấp dẫn của đoàn quân Cọp-Biển mà 
			thôi.
			
			6 giờ sáng,tiếng súng đạn ngưng hẳn.
			
			-Tầm-Dương đây Đức-Ḥa.
			
			-Nghe Đức-Ḥa.
			
			-Tôi đang cho yểm trợ để lục soát.
			
			-Cẩn thận, ḿn bẫy và những tên c̣n sống nấp chung quanh.
			
			-OK! Thẩm-quyền yên trí lớn. 
			
			Ông Đức-Ḥa này khi lâm trận giống hệt lúc đổ bia vào họng. Lúc nào 
			cũng vui vẻ, chắc ăn như bắp, hào hùng, cương quyết. Có lúc vô cùng 
			nghiêm khắc, nhưng tâm tính anh th́ lại dễ chịu, cùng sống chết 
			trong chiến đấu nên thương anh em 9 bỏ làm 10, dễ dàng thông cảm, đề 
			huề. Thỉnh thoảng v́ ham rong chơi, tôi cũng khiển trách anh nhưng 
			thấy cái mặt “bị quê” của anh tôi lại vui vẻ. Trung-úy Ḥa xuất thân 
			khóa 25 Trường Bộ binhThủ-Đức, vào tháng 4/1970, anh đuợc di chuyển 
			từ Tiểu đ̣an 1 Quái điểu về đơn vị mới cùng lần với tôi khi thành 
			lập TĐ9/TQLC,là môt Sĩ quan tài hoa nhiều kinh nghiệm chiến 
			trường,tài năng và cương quyết.Ḥa về Tiểu đoàn 9/TQLC khi chiến 
			trường đă trở nên vô cùng sôi động và ác liêt trên khắp đất nước và 
			mở rộng qua Campuchia,Lào,trong những năm tháng này Ḥa đă giúp 
			chúng tôi đưa đơn vị tới nhiều chiến thắng to lớn cho TĐ9/TQLC tân 
			lập như trận chiến thắng bên gịng sông Tonlé Bassac ở 
			Campuchia,Trận Động Cù mông tây nam Huế và những trận nơi miền giới 
			tuyến Gio linh hay những tháng ngày te tua khốn đốn của Đại đội trên 
			gịng sông Ba ḷng khi thất trận .Đơn vị xuất thân của anh là Tiểu 
			đoàn 1 Thủy quân lục chiến với danh hiệu Quái điểu lừng lẫy
			
			Cuộc tấn công của địch đồng loạt ngưng khi màu hồng ở phương Đông 
			xuất hiện. Núi rừng, cây cỏ tươi tỉnh lúc ban mai và với chiến thắng 
			đầu tiên là niềm khích lệ vô cùng lớn lao đối với chúng tôi, đối với 
			các cấp trong Đại đội và cũng là sự yên tâm của Tiểu-đoàn.
			
			-Đà-Lạt đây Tân-An.
			
			-Đà-Lạt nghe Tân-An.
			
			-Tŕnh Đại-bàng, lớn nhỏ chừng 30 súng và cách xa tuyến của 
			Trung-đội chừng 40 xác địch, xác gần nhất là cách tuyến chừng 30 
			thước. Các vị trí khác yên ổn.
			
			-Đáp nhận Tân-An, chúc mừng chú. Tôi sẽ cho chuyển thêm bánh kẹo và 
			các thứ chú cần. Có chai rượu để dành cho Tân-An nữa.
			
			-Đáp nhận và cám ơn Đà-Lạt.
			
			Một ngày lại qua, đầu mùa Hạ và cuối Xuân,khí hậu yên lành. Trên vị 
			trí vẫn canh gác nghiêm nhặt, thay phiên nhau nghỉ ngơi, tu bổ lại 
			hầm hố và công sự pḥng thủ.
			
			Ngày 28/4/1972
			
			Đài phát thanh Quân-Đội cùng với t́nh h́nh chiến sự cũng như tin tức 
			của TĐ cho biết chiến trường ngày càng trở nên cấp bách và sôi động. 
			Cuộc tấn công áp đảo vừa người vừa chiến cụ của quân Bắc-Việt ngày 
			càng tăng nhanh. SĐ3/BB và LĐ147 triệt thoái dần về phía Nam. Tôi 
			nghĩ, trong chiến tranh cũng có những sự kiện tuyệt vời. Ai đă đưa 
			ra cái chiến thuật vừa là chiến lược tạo gịng sông Mỹ-Chánh thành 
			con sông Lich sử của chiến tranh và cũng là điểm mốc của một cuộc 
			chiến đấu oai hùng của đoàn quân mang tên Thủy Quân Lục Chiến.
			
			5 giờ sáng ngày 28, địch quân lại tổ chức một cuộc tấn công vào 
			Trung-đội 1 ồ ạt, mạnh hơn với đủ loại súng (AK, B40, 41, cối, không 
			giật 100 ly...) đổ xuống vị trí như mưa. Nhưng cái tiền đồn này vẫn 
			hiên ngang chống trả mănh liệt và đẩy lui đoàn quân cuồng tín 
			Bắc-Việt trở về vị trí cũ sau khi để lại quá nhiều thương vong. 
			Chúng tôi không c̣n cách ǵ khác hơn để cứu sống những chiến binh 
			Bắc-Việt đang thương vong rên la trên chiến trường.
			
			Một ngày nữa lại nặng nề đi qua, chúng tôi nh́n xuống ḷng trûng 
			phía Bắc, địch quân vẫn tiếp tục di chuyển ồ ạt từ Tây qua Đông và 
			từ Bắc xuống Nam. Rơ ràng con đường duy nhất của Bắc-Việt là cố gắng 
			đưa người, đưa cũa quyết tâm đẩy lùi và tiêu diệt những cánh quân 
			của LĐ369, quyết chiếm lấy thị xă Quảng-Trị. Suốt ngày, những đoàn 
			chim sắt A37, F4 thay phiên nhau dội bom xuống ḷng trũng, rồi pháo 
			binh 105, 155, 175 và những tấm thảm bom của B52 răi đều trên núi 
			rừng phía Tây của trục lộ Quảng-Trị, Mỹ-Chánh.
			
			TĐ2/TQLC cũng đang bị quân Bắc-Việt tấn công mănh liệt, Trung-đoàn 
			24 thuộc SĐ-304 sao-vàng cộng quân quyết chia cắt và tiêu diệt TĐ2 
			Trâu-Điên, đồng thời Trung-đoàn 9 tấn công mănh liệt vào các đơn vị 
			của TĐ9. Địch quân cố đẩy lùi 2 TĐ/TQLC này về phía Quốc lộ1 quyết 
			chiếm lấy các vị trí cao của núi rừng Trường-Sơn để dễ dàng quan sát 
			và yểm trợ.
			
			BCH/ LĐ369 vẫn c̣n trụ trên căn cứ Nancy, cách sông Mỹ-Chánh chừng 1 
			cây số, nằm bên trái quốc lộ 1 từ Nam lên Bắc. TĐ sẽ tiếp tế đạn 
			dược, thưc phẩm cho chúng tôi ngày mai. Bây giờ t́nh h́nh đoạn trục 
			lộ giữa chúng tôi và BCH/TĐ đă không c̣n an toàn được nữa. Trên ṿm 
			trời Barbara, ngày đêm bom đạn của 2 phía bắt đầu đổ xuống khắp núi 
			rừng. Nào C130, B52, A37, F,C47 và pháo binh... với những cột đạn 
			màu lửa từ trên cao cấm thẳng xuống cùng với những tiếng hụ như ḅ 
			rống và những Specter Gunship đẩy những loạt đạn 105 ly vào những vị 
			trí nghi ngờ địch quân đang di chuyển. Đạn pháo của Bắc-Việt ít hơn 
			cộng vớí những loạt hỏa tiển 122 ly đổ về vị trí của ta.
			
			4:30 giờ sáng ngày 29/4/1972
			
			Cộng quân lại ồ ạt tiến đánh vào tất cả các vị trí của Đại Đội với 
			số quân đông hơn, chúng dùng máy phóng thanh kêu gọi “ĐĐ3/TĐ9/TQLC 
			nên đầu hàng, về với Bắc-Việt sẽ được ưu đăi.” Thật buồn cười, cuộc 
			chiến phi nghĩa, phi lư này tạo nên những tên điên cuồng chủ nghĩa 
			Bắc-Việt, chúng hành động bằng tất cả mọi cách, dù chết, dù mất, dù 
			dân có đói khổ chết chóc đau thương, dù đất nước có tan tành. Chúng 
			vẫn cứ tiến tới và cái mục đích to lớn nhất là nhuộm đỏ miền Nam.
			
			-1, 2, 3, 4 Đức-Ḥa đây Tầm-Dương.
			
			-1 nghe, 2 nghe, 3 nghe, 4 nghe, Đức-Ḥa nghe.
			
			-Yên tâm trên pḥng tuyến, cố gắng dứt nọc cái bọn vớ vẩn này để 
			chúng đùng reo ḥ điên loạn nữa.
			
			Cuộc chiến đấu kéo dài không lâu, chừng 1 tiếng đồng hồ th́ tất cả 
			trả lại sự im lặng của núi rừng, cây cối bốc khói, mùi thuốc súng 
			ngột ngạt, những đám cháy nho nhỏ dưới triền núi, trên thân 
			cây...Những người lính TQLC thuộc TĐ9 vẫn hào hùng chiến đấu, những 
			lúc rảnh rỗi vẫn vui cười, chuyện tṛ, cafe, ḿ gói, thịp hộp và 
			thuốc lá...
			
			12 giờ trưa, Trung-đội 2 - Bạch-văn-Sang gọi về ĐĐ.
			
			-Tầm-Dương đây Sầm-Giang.
			
			-Tầm-Dương nghe.
			
			-Tŕnh Thẩm-quyền, bọn nó bắt đầu nhào tới từ phía tiền đồn của T/S 
			C̣n và trước mặt tôi cây lá di động.
			
			-Nhận rơ 5 trên, sẵn sàng chiến đấu.
			
			-1, 3, 4 cho con cái sẵn sàng.
			
			Cường độ càng ngày càng tăng trên chiến tuyến. Ḿn claymore, lựu đạn 
			vẫn cố gắng gài chằn chịt trước pḥng tuyến. Song không thể xa hơn 
			được nữa v́ ngày đêm địch quân cố bám sát hạn chế mọi hoạt động của 
			ĐĐ.
			
			Không thể chờ đợi chống trả khi chúng tấn công được nữa. Trung-đội 1 
			từ lợi thế cao điểm đă cho khai hỏa, những loạt đạn đại liên, M16, 
			M79...như những chùm tia sáng quét từ phải qua trái làm việc liên 
			tục. Riêng Trung-đội 2 và 3 cứ vẫn thế chờ địch xuất hiện. 5 phút 
			sau Trung-đội 1 khai hỏa, cộng quân không c̣n làm thế nào đến sát 
			hơn được nữa, chúng ra lệnh tấn công bằng loa phóng thanh và đồng 
			loạt những tiếng hô xung phong vang khắp cả rừng núi.
			
			Ban ngày mà cộng quân tấn công một đơn vị TQLC đang ở trên những 
			điểm cao quả là chuyện khó tin, nhưng lại có thật. Khởi đầu cho 
			những cuộc tấn công địa chiến biển người.
			
			Đang tựa ṇng súng XM16 vào thân cây nghỉ ngơi, bổng toán quân đầu 
			của Bắc-Việt nhổm dậy và đồng loạt xông thẳng vào vị trí chúng tôi. 
			Tôi gầm lên thật lớn.
			
			-Bắn, tất cả bắn.
			
			Ḿn claymore, lựu đạn, M79, đại liên, M72, M16...cùng lượt phủ xuống 
			trên chiến địa, những thân người gục ngă rồi trở lại im lặng kế tiếp 
			để cộng quân thực hiện đợt xung phong tiếp tục. Đúng như vậy, 3 phút 
			sau, tiếng loa lại phát lên với những tiếng xung phong và lại có 
			những tấm bia thịt lại ồ ạt lăn vào. Sau những tiếng la kinh hoàn 
			“Xung phong, xung phong” không c̣n nhuệ khí nữa. Cứ như thế cho đến 
			1 giờ 30 th́ sự im lặng được hoàn trả lại về với núi rừng.
			
			Cuộc chiến đấu đă kéo dài 3 ngày liên tục với quân số thương vong 
			quá lớn của Bắc-Việt. Đại Đội bị thương chừng 30 người, nhưng có 
			điều may mắn là chưa có ai tử trận. Đây là một sự an toàn có một 
			không hai trên chiến trường khốc liệt này. Nhờ ở vị trí cao và liên 
			hoàn pḥng ngự yểm trợ nhau chặc chẻ.
			
			5 giờ 30 chiều, tôi và Ḥa lên vị trí của Trung-đội 1 quan sát, từ 
			phía Bắc vẫn có dấu hiệu di chuyển của quân Bắc Việt. Nh́n về vị trí 
			của ĐĐ2 ở sau về phía Bắc vẫn chưa có dấu hiệu tấn công. Vị trí quân 
			bạn TĐ2 Trâu-Điên vẫn c̣n trên ngọn đồi phía nam ven trục lộ đi 
			Barbara, nhưng trên ngọn 108 ở phía tây, rơ ràng quân địch đă chiếm 
			đóng, phía trước mặt Trung đội 1 về phía Tây chừng 500 thước. Như 
			vậy là trận chiến sẽ trở nên khốc liệt hơn, nguy hiểm hơn nữa.
			
			Kiểm soát lại vị trí, hầm hố chiến đấu của Trung-đội 1, vui vẻ 
			chuyện tṛ với Sang, Ḥa và TS Bảy, người HSQ tác chiến gan dạ, ĺ 
			lợm, oai vệ râu ria trên nét mặt sáng sủa, đẹp trai.
			
			-Sao Bảy?
			
			Bảy vui vẻ cười nhẹ, tính anh vẫn như vậy, là một người phụ tá rất 
			đắc lực của Th/uư Nguyễn-văn-Sang.
			
			-Đợi chúng lên ḿnh lại tiếp tục làm thịt, phải không Đại-úy?
			
			-Đúng 5, tất cả cẩn thận và mạnh khỏe nghe!
			
			Tôi trở về pḥng tuyến của ĐĐ vừa lúc một quả B40 dội vào ngay giữa 
			pḥng tuyến và cộng quân bắt đầu mở cuộc tấn công khác. Lần này mọi 
			mặt đều bị tấn công. ngoại trừ Trung-đội 4 nằm quay mặt về phía 
			đường lộ. Nhờ sự pḥng thủ liên tục, ĐĐ2 chỉ cách Trung-đội một hẻm 
			núi. Sự chống trả của các Trung-đội lại càng mănh liệt hơn, cắt ngay 
			cuôc tấn công không hy vọng của địch. Trong đêm tối, tôi nghe rơ 
			tiếng la hét, hối thúc rút lui của cộng quân cộng lẫn tiếng chửi bới 
			om ṣm.
			
			-Hùng, gọi các Trung-đội cho tác xạ liên tục và Trung-đội 4 đằng sau 
			coi chừng chúng ḅ vào.
			
			-Đà-Lạt đây Tầm-Dương.
			
			-Đà-Lạt nghe.
			
			-Chúng đă bị đẩy lui và trong đêm tối chúng tôi không kiểm soát 
			được.
			
			-Đà-Lạt đáp nhận.
			
			Giọng nói của Đà-Lạt hầu như có vẻ lạc quan hơn.
			
			-Tầm-Dương, chịu đựng 2 ngày nữa thôi, cuối tuần này tôi cho ĐĐ khác 
			đến thay.
			
			-Đáp nhận Đại-bàng, cho tôi gặp Cô-Tô.
			
			-Cô-Tô nghe Tầm-Dương.
			
			-Cô-Tô chuẩn bị cho thêm đạn dược nhất là lựu đạn, phóng lựu M79, 
			ống phóng 202 và ḿn claymore.
			
			-Đáp nhận, c̣n ǵ nữa không Tầm-Dương?
			
			Cô-Tô ám danh của Đại úy Kiều-công-Cự, trưởng Ban-3 TĐ9/TQLC, là 
			người bạn đồng khóa với tôi. Anh từ TĐ2 Trâu-Điên thuyên chuyển về 
			TĐ9 sau khi chữa thương. Từ chơi cho đến làm việc, chúng tôi rất tâm 
			đầu ư hợp. Tôi nhớ Cô-Tô về với Tiểu Đoàn khi
			
			chúng tôi đang hành quân ở Mai-Lộc, Đông-Hà
			
			-Cô-Tô, h́nh như TĐ2 ở bên phải, không c̣n ở lại những vị trí cũ 
			phải không?
			
			-Tân-An đây Đà-Lạt, có thể như vậy!
			
			-Đáp nhận, Đại-bàng. 
			
			- Cám ơn Cô-Tô.
			
			Kể từ giờ phút này, phía đường lộ hoàn toàn bỏ trống. Nếu địch quân 
			nhanh chóng với chi tiết này, chúng tôi sẽ lâm vào thế nguy hiểm vô 
			cùng.
			
			10 giờ sáng ngày 30/4/1972
			
			Đại Đội 4 cho 2 Trung-đội mở đường tiến đến chân núi mà ĐĐ3 đang 
			pḥng thủ, mang theo đạn dược của Cô-Tô chuyển lên cho Đại Đội chúng 
			tôi. Tr/sĩ Nguyên văn C̣n đem một toán quân tuột núi nhận lănh cùng 
			tháp tùng những binh sĩ của các Trung-đội xuống khe suối lấy nước 
			nấu ăn trong ngày. Trong chuyến tiếp tế này, Thiếu tá TĐT đă gởi cho 
			tôi một chai rượu và mấy gói thuốc con Mèo.
			
			Tôi gọi các Trung-đội trưởng vào ĐĐ dặn ḍ tổ chức lại pḥng thủ, 
			cấp phát đạn dược và chia nhau người ly rượu, bao thuốc ấm ḷng dẫu 
			sau th́ cũng là niềm vui nho nhỏ với chút quà ân t́nh của người đàn 
			anh đă hết ḷng với chúng tôi từ ngày thành lập TĐ.
			
			Sang, Lam, Sang, Sáng và Luyến (người đàn em khoá 25 mới về ĐĐ chừng 
			2 tháng đang đi OJT Trung-đội 3 với Thiếy úy Lam) về cho con cái 
			thay nhau ngủ, nghỉ ngơi lấy sức cho đêm nay và những ngày tới. Các 
			anh nhớ, với bất cứ giá nào chúng ta cũng vững vàn, không thể rời 
			nơi này. Ḥa nhớ TĐ2 không c̣n đóng quân ở ngọn núi bên kia đường 
			nữa, hăy cẩn thận. Tôi sẽ cho toán Biệt-kích xuống nằm dưới chân của 
			Trung-đội 1. Trung sĩ Lộc sẽ chỉ huy toán này. Nhớ báo cáo ngay mọi 
			biến cố và lập vị trí pḥng thủ.
			
			Mọi người chia tay nhau, Hường và Hoàng, 2 người truyền-tin căn vơng 
			dưới hầm, sửa soạn thay điện từ cho máy truyền tin. Binh nhất Lan, 
			người lính lo ăn uống cho tôi dọn dẹp vài ba đồ đạt lặt vặt trên tấm 
			Poncho trải trên mặt đất. Lan là người đệ tử thân tín của tôi, anh 
			ra trường tân binh về ĐĐ, thấy hiền lành, khỏe mạnh tôi lấy anh về 
			lo ăn uống cho tôi. Người lính TQLC này quê ở Củ-Chi, có ai biết 
			rằng anh là người du kích ĺ lợm của VC gần 2 năm. Khi về sống trong 
			BCH/ĐĐ, anh rất ít nói, thỉnh thoảng cười, tính hay mắc cỡ và luôn 
			luôn tỏ ra hiền lành, thật thà.
			
			Khi TĐ về nghỉ quân ở hậu cứ, anh cũng như tất cả mọi người được đi 
			phép 1 tuần thăm gia đ́nh. Nhưng mới 2 ngày anh đă trở lại đơn vị. 
			Thấy thế, tôi hỏi:
			
			-Tại sao vậy?
			
			-Khi em nói ra, Đại úy đừng la em.
			
			-Được rồi!
			
			-Em c̣n người Mẹ độc nhất vừa mới bị VC thủ tiêu năm rồi, v́ ngày 
			trước em là Tổ-trưởng du kích. Em thấy bọn nó độc ác quá nên em trốn 
			và gia nhập TQLC.
			
			-Ồ! em đi làm du kích bao lâu?
			
			-Dạ gần 2 năm, bây giờ em không thể về nơi đó nữa nên em trở lại 
			đây. Xin Đại úy cho em ở hậu cứ rồi đi chơi quanh quanh ở Thủ đức 
			được rồi.
			
			Tôi nh́n anh, thật sự tôi không cần phải thăm ḍ, tôi nghĩ anh đă 
			nói thật và chiều hôm đó tôi đưa anh về nhà Mẹ tôi đang ở ngă ba 
			Trung-Chánh - Quang-Trung cho anh thoải mái với những ngày phép vui 
			vẻ.
			
			3 giờ thiếu 10 Trưa ngày 30 tháng 4/1972
			
			Suốt mấy đêm rồi thao thức,tôi ngồi dựa gốc cây với giấc ngủ chập 
			chờn, tôi mơ thấy bên cạnh tôi có 1 cây hoa dại có cánh hoa nhỏ màu 
			trắng tinh khiết tỏa tí hương thơm. Tôi cúi xuống định ngửi lên hoa, 
			bổng 1 tiếng nổ kinh hoàn trên đỉnh cây cao làm tan biến đi giấc mơ. 
			Tôi mở mắt, nh́n nhánh lá ào ạc rơi xuống cùng với bụi khói mù mịt.
			
			-Ǵ vậy?
			
			-Đ/U, địch pháo kích, 2, 3 qủa trật ra xa, chỉ có quả đạn này trúng 
			ngay trên đỉnh đầu chúng ta.
			
			- Như vậy là chúng đang điều chỉnh pháo binh rồi. Gọi cho tất cả 
			Trung-đội sẵn sàng tác chiến.
			
			Hôm nay chúng đă dùng cả pháo binh, phải rồi, đỉnh núi Barbara căn 
			cứ hỏa lực cũ của pháo binh và ngọn đồi 108 trước mắt th́ vô cùng 
			tiện lợi cho súng cối và pháo địch quân yểm trợ, tấn công. Tôi nh́n 
			vào đồng hồ, bây giờ là 3 giờ kém 10 trưa .
			
			-Cô-Tô đây Tầm-Dương.
			
			-Tôi nghe đây.
			
			-Cô-Tô tŕnh với Đà-Lạt, Việt cộng chỉnh pháo binh và bây giờ trái 
			đạn trúng ngay giữa vị trí.
			
			-Cam-Ranh, Tân-An đây Đà-Lạt.
			
			-Nghe Đại-bàng.
			
			-Chuẩn bị tác chiến, trái phào thứ 3 này đă trúng vào vị trí của 
			Tân-An chính xác. Chúng sẽ tiền pháo hậu xung chừng khoảng thời gian 
			ngắn nữa thôi. Cam-Ranh theo dơi Tân_an và dùng pháo binh đập vào 
			ngọn đồi 108.
			
			-Đáp nhận Đại-bàng.
			
			-Trùng-Dương, Thăng-Long, Giáo-Đức đây Đà-Lạt.
			
			-Nghe Đại-bàng.
			
			-Cho con cái chuẩn bị, Giáo-Đức lên gặp tôi. Thăng-Long quan sát 
			chung quanh cẩn thận và Trùng-Dương sẵn sàng tiếp ứng khi có lệnh.
			
			Một đơn vị TQLC pḥng thủ, địch muốn tiền pháo hậu xung cũng phải có 
			1 lực lượng gấp 10 lần và cũng chưa chắc đă ăn được. Chúng tôi là 
			những người lính TQLC trên đất nhà, dĩ nhiên ít nếm mùi chiến bại, 
			cho nên chiến đấu rất tự tin dầu biết rằng địch quân đang đêm ngày 
			dần siết chặt ṿng vây và cố chiếm vị trí này. Bằng chứng đă 4 ngày 
			qua, mỗi ngày 2 đến 3 lần ồ-ạc tấn công, cho dù đêm, ngày chúng vẫn 
			điên cuồng ĺ lợm tiến đánh.
			
			-Tân-An đây Đà-Lạt. Tan-An cẩn thận quan sát và chận đứng kịp thời 
			các cuộc tấn công. Yên tâm, Thăng-Long sẽ quan sát yểm trợ hỏa lực 
			phía Bắc. Cho tiền sát theo dơi mà điều chỉnh. Pháo binh 105, 155 sẽ 
			răi xuống hướng Tây và Tây-Bắc. C̣n air sẽ dập xuống hướng Bắc do 
			Cam-Ranh và Thăng-Long điều chỉnh. Đồng thời, Trùng-Dương sẽ tiếp 
			trợ cho Tân-An bên trái trục lộ Barbara.
			
			-Đáp nhận, Đại-bàng yên tâm. Không sao đâu?
			
			Giữa giờ phút đợi chờ lâm chiến, tôi nghĩ đến cánh hoa nho nhỏ màu 
			trắng tinh khiết, mĩm cười một ḿnh và nhớ về cái thành phố xa xôi ở 
			tận miền Nam nước Việt. Tôi th́ thầm “Loài hoa này đang mọc ở đó!”,
			
			3 giờ 15, loạt pháo đầu tiên của địch răi đều trên khu rừng núi đang 
			đóng quân, chừng 5 phút sau, pháo địch ồ-ạt đổ xuống khắp các vị trí 
			chừng 10 phút th́ ngưng. Tiếp theo là những đơn vị bộ-binh địch ồ-ạt 
			xung kích vào tiền đồn Trung-đội 1và 2. Vị trí pḥng ngự của ĐĐ h́nh 
			móng ngựa, bề lơm quay về hướng Bắc, Trung-đội 1 và 2 là 2 mũi nhọn 
			chiến đấu đầu của đội h́nh. V́ thế cộng quân quyết tâm triệt hạ 2 
			mũi này để phá tan đội h́nh và dễ dàng tấn công mạnh mẽ vào BCH/ĐĐ. 
			Khắp các vị trí đều bị tấn công, các chiến sĩ TQLC ngang nhiên chống 
			trả 1 cách b́nh tỉnh anh dũng và đẩy lui những đợt xa luân chiến của 
			địch quân.
			
			-Tầm-Dương đây Đức-Ḥa.
			
			-Nghe, Đức-Ḥa.
			
			-Tŕnh Thẩm-quyền, mặt Bắc, Tây-Bắc, chúng tấn công ồ-ạt, hỏa lực 
			hùng hậu hơn trước, nhưng không sao, chúng không thể nuốt chúng ta 
			đâu!
			
			-Nhận 5, Đức-Ḥa cho tiểu-đội nằm về phía trục lộ cẩn thận quan sát.
			
			-Sầm-Giang, thẩm-quyền vào máy.
			
			- Tŕnh Tầm-Dương, chúng tôi vẫn vững vàn trên tuyến.
			
			- Tầm-Dương đây Lam-Giang, chúng tôi đă thấy chúng ḅ lên đông lắm. 
			-OK! dùng M79 và ống phóng M72 thụt ngay. 
			
			- Đáp nhận Tầm-Dương.
			
			Những loạt đạn M79 và ống phóng M72 liên tục phóng ra phía trước, 
			tiếng reo ḥ của địch yếu dần và im lặng.
			
			-Sa-Giang, Lam-Giang, Sầm-Giang đây Tầm-Dương.
			
			-Nghe, nghe, nghe thẩm-quyền
			
			-Bảo con cái cẩn thận, pḥng thủ vững vàn, không cần thu dọn chiến 
			trường. Sẵn sàng đợt tấn công tiếp của chúng.
			
			Tự dưng hàng loạt súng cối từ phía Tây, Tây-Bắc liên tục dập xuống 
			vị trí hàng trăm quả đạn pháo mở đầu cho đợt tấn công kế tiếp. Bây 
			giờ là 5 giờ chiều, trong rừng cây đầy đặc cả khói và mùi thuốc súng 
			nồng nặc. Rừng núi về chiều mau tối, lại càng tối hơn. Địch quân dồn 
			hết lực lượng đánh vào Trung-đội 2 của Sầm-Giang để cắt đứt yểm trợ 
			hỏa lực cho Tiểu-đội tiền đồn và 1 lực lượng lớn. Nếu địch quân 
			chiếm được tiền đồn này, th́ vị trí này là trục tiến quân trên đường 
			đỉnh đánh vào Trung-đội 2 đang pḥng thủ với ĐĐ rất tiện lợi. Tiền 
			đồn này những ngày trước là vị trí của 1 Trung-đội thuộc ĐĐ2 nên vị 
			trí chiến đấu tương đối tốt cho 1 Tiểu-đội được tăng cường nằm tiền 
			đồn. Lực lượng chính của cộng quân đánh thẳng vào Trung-đội 1 với 
			hỏa lực yểm trợ vô cùng hùng hậu, những đợt xung kích ồ-ạt không 
			nghỉ. C̣n vị trí của ĐĐ, chúng xối xả dùng B40, B41 và súng lớn cùng 
			sự yểm trợ liên tục của súng cối và pháo binh.
			
			Toàn bộ hỏa lực đè lên đầu ĐĐ3/TĐ9/TQLC, đến giờ phút này chúng tôi 
			vẫn chống trả mănh liệt, không hề nao núng. Đồng thời bộ-binh địch 
			đánh vào Trung-đội tiền đồn của ĐĐ2 đang nằm ở dăy núi sau chạy từ 
			Nam lên Bắc và phi cơ quan sát đă cho biết địch quân tập trung đông 
			vô kể. 
			
			Các phi vụ A37 của Việt-Nam và các phi vụ F105 của Hạm-đội liên tục 
			dội bom xuống thung lũng phía Bắc. Một trái bom đă đánh ngay trên 
			tuyến ĐĐ2 tạo thương vong cho một số binh sĩ của ĐĐ2. Địch quân đă 
			lợi dụng sự lầm lẫn này đánh mạnh và cắt Trung-đội 1/ĐĐ2 phải lùi về 
			phía Nam của Đại Đội 2. Như vậy là cánh quân của ĐĐ2 không c̣n giữ 
			mặt Bắc được nữa, sườn phải của ĐĐ3 bị bỏ trống. Địch quân ồ-ạt dồn 
			lên tấn công Tiểu-đội tiền đồn, Trung-đội 2 không chịu nỗi trận 
			chiến biển người, người Tiểu-đội trưởng tử thương cũng như binh sĩ, 
			trong đó có 1 hay 2 binh sĩ bị bắt. Vị trí tiền đồn đă tan tành. Từ 
			đó, địch quân tiến đánh vào mặt Bắc và Đông của Trung-đội 2 rồi tiếp 
			đến ĐĐ.
			
			-Tầm-Dương đây Đức-Ḥa.
			
			-Tôi nghe.
			
			-Tŕnh Thẩm-quyền, Sà-Giang đă tử thương. Địch tấn công đông vô kể, 
			tuy nhiên vẫn chưa bể tuyến, Tŕnh Thẩm-quyền cho tăng cường.
			
			-Nhận 5, Đức-Ḥa yên tâm.
			
			Tôi dự định cho phần c̣n lại của Trung-đội 4 lên tiếp trợ cho 
			Trung-đội 1. Nhưng khi bán Trung-đội 4 của Sáng tiến lên đường đỉnh 
			th́ địch quân đă tiến đánh vào điểm giữa này quyết tâm cắt ngang 
			đường tiêp viện từ Đại đội lên vị trí pḥng thủ của Trung-đội 1. Có 
			nghĩa là 3 phía của Trung-đội 1 đă bị địch quân khóa chặt. Trung-đội 
			4 của Sáng lâm chiến ngay trước tuyến của Đại đội, và cũng nhờ hỏa 
			lực về mặt này trở nên mănh liệt ép địch quân phải thối lui. Mặt 
			tuyến của BCH/ĐĐ vẫn c̣n vững vàng chiến đấu. 
			
			-Tầm-Dương đây Đức-Ḥa.
			
			-Nghe Đức-Ḥa.
			
			-Anh Tư, tôi đă bị thương. Tuyến mặt Tây và Bắc của Trung-đội đă vỡ. 
			Anh Tư cho tôi và em út rút về Đại Đội.
			
			-Nhận 5, Đức-Ḥa nghe đây. Đường rút về phía ĐĐ, giữa tôi và Đức-Ḥa 
			địch quân đă chiếm. Sườn núi phía Nam cao, nhưng an toàn cho Trung 
			đội1 tụt xuống đó và khi gặp lộ nhựa th́ rút về phía Tiểu-đoàn. Nhận 
			rơ không? Dặn con cái như vậy, giông ngay.
			
			-Nhận rơ. Vĩnh biệt anh Tư.
			
			Trong máy truyền tin, tôi nghe Ḥa nấc lên và giọng nói đầy nước 
			mắt. Những tiếng nổ lớn phát ra từ ống liên hợp, như vậy là xong 
			rồi!
			
			Pḥng tuyến của ĐĐ c̣n vững vàng mặt Tây nhờ bán Trung-đội 4 của 
			Sáng. Mặt Bắc, Lam-Giang c̣n chống cự hữu hiệu. Tuyến của Sầm-Giang 
			đă vỡ, địch quân đông đảo nhiều đợt chụp vào pḥng tuyến, lựu đạn và 
			đạn dược không c̣n nữa, đến nỗi các binh sĩ của Trung-đội 2 dùng đến 
			bán súng để chiến đấu. Binh sĩ của Trung-đội 3 tràn qua tuyến 
			Trung-đội 2 tiếp tục chiến đấu. Tôi và 2 người truyền-tin qú gối 
			sau gốc cây lớn có chất bao cát cùng toán biệt-kích 3 người từng 
			phát một bắn từng tên địch tràn vào pḥng tuyến. Tuyến pḥng thủ của 
			Trung-đội 2 có vỡ nhưng địch quân chưa tràn ngập tuyến.
			
			Tôi quay lại vỗ lên nón sắt của người Đề-lô pháo binh, anh quay mặt 
			lên nh́n tôi.
			
			-Loan, nghe đây. Cho tôi gởi người đàn em Vàng-huy-Luyến, cùng anh 
			chạy xuống núi. Nhớ chạy thẳng xuống và t́m đường về Tiểu-đoàn ở 
			phía Đông khi gặp trục lộ. Nhanh lên, không kịp nữa đâu! 
			
			Vàng-huy-Luyến gở kính cận và hỏi:
			
			-C̣n Niên Trưởng th́ sao?
			
			-Trời ơi! Mang kính vào, chạy nhanh lên. Đừng lo cho tôi.
			
			Tôi đưa tay đẩy mạnh anh chạy theo anh Đề-lô.
			
			Lam-Giang trên tay nắm cây M16 từ ngoài tuyến chạy vào và la lên:
			
			-Tuyến Trung-đội 3 đă vỡ, chạy đi Đại-úy.
			
			-Vâng, Lam chạy thẳng xuống huớng này gặp lộ nhựa, rẽ trái là về 
			phía Tiểu-đoàn, Chạy đi.
			
			-Dạ.
			
			Lam dẫn mấy người thuộc cấp chạy xuống núi.
			
			-Tầm-Dương, Tầm-Dương đây Đà-Lạt.
			
			-Chiến trận tan rồi. Vĩnh biệt Đại-bàng.
			
			-Không! Cứ cố gắng chạy xuống đường. Đại Đội 4 sẽ lên tiếp.
			
			Tôi bảo Hường và Hoàng chạy xuống núi. Nhưng những người truyền-tin 
			này đă vội nắm dây ba chạc sau lưng tôi kéo tôi chạy về phía Ch/úy 
			Sáng đang chiến đấu. Khi vượt qua pḥng tuyến, tôi la lên:
			
			-Sáng, Sáng, cho em út chạy xuống núi. Tất cả chiến tuyến đă bể rồi. 
			Nhanh lên.
			
			“Hàng sống, chống chết” tiếng la thét vang cả rừng núi của địch quân 
			và chúng điên cuồng nă súng vào chúng tôi. Chúng tôi núp vào 1 bụi 
			cây rậm rạp gần đó. Người truyền-tin đưa ống liên hợp cho tôi.
			
			-Tầm-Dương, Tầm Dương, đây Đà-Lạt. Nếu c̣n nghe hăy rời ngay đỉnh 
			đồi, máy bay C130 và Specter Gunship sẽ tác xạ xuống vị trí của Đại 
			Đội 3. Có nghe được không? Ôi!
			
			Chúng tôi nghe tứ phía, địch quân la ó om-ṣm “Hàng sống, chống 
			chết, lục sóat kỷ trong các bụi rậm”. Dưới đường lộ, những toán địch 
			quân đang rược theo các binh sĩ chạy về phía Tiểu-đoàn. Nh́n lên 
			không, tôi nghe tiếng động cơ máy bay đang di chuyển lại gần. Trung 
			sĩ Lộc, Hường, Hoàng và tôi, 4 thầy tṛ nằm yên 1 lúc thấy chung 
			quanh yên tỉnh, chúng tôi vội phóng ào xuống núi. Những loạt đạn 
			địch bắn theo, nhưng may mắn không trúng ai. Chúng tôi vượt qua khỏi 
			đường lộ, qua phía rừng bên kia và từ đó nhắm hướng về phía Đông. 
			Chúng tôi vượt qua 1 đỉnh núi nhỏ và nh́n lên trời cao thấy vô vàng 
			sao sáng và những chiếc C47 nhả từng cột lửa từ đại liên 8 ṇng 
			xuống trên trận tuyến cũng như đạn pháo binh thi nhau dập xuống mục 
			tiêu liên tục. Những toán quân Bắc-Việt không kịp tẩu thoát đă bị 
			những con Rồng phun lửa sát hại, trong đó c̣n có những người chiến 
			binh của Đại Đội 3 bị trọng thương không di chuyển được và chắc chắn 
			đạn địch, đạn bạn và pháo của ta cầy lên thân xác của Sang và thuộc 
			cấp. Người Thiếu úy mang biệt danh Sa-Giang đă ngàn đời yên nghỉ 
			trên đỉnh đồi gần vùng quê hương của anh cùng bè bạn và thuộc cấp 
			trong cuộc chiến đấu khốc liệt này.
			
			Tuy rằng cuối cùng địch quân đă chiếm được đỉnh đồi, nhưng đă phải 
			trả giá quá cao, hàng trăm xác địch đă bỏ lại trên các sườn núi và 
			mục tiêu. ĐĐ3/TĐ9/TQLC đă hoàn thành nhiệm vụ xứng đáng sau 5 ngày 
			cầm cự và hào hùng chiến đấu để kéo đủ thời gian cho SĐ/TQLC thành 
			lập chiến tuyến bên gịng sông Mỹ-Chánh.
			
			Maryland, ngày 11/10/2002.
			
			Tân-An Đoàn-văn-Tịnh 
			
			Ghi chú:
			-Sa-Giang là danh hiệu của Sang, Trung-đội trưởng Trung-đội 1.
			
			-Lam-Giang là danh hiệu của Lam, Trung-đội trưởng Trung-đội 3.
			
			-Sầm-Giang là danh hiệu của Bạch Văn Sang, Trung-đội trưởng 
			Trung-đội 2.
			
			-Sông-Danh là danh hiệu của Nguyễn Văn Sáng, Trung-đội trưởng 
			Trung-đội 4.
			
			Tên của những gịng sông thơ mộng này, có lúc tôi không xác thực 
			được trên vùng địa danh nào của quê hương. Song những người lính 
			trận cứ măi mê giữa chiến trường, cùng sự khốc liệt của đạn bom chết 
			chóc. Nên thường dùng những mỹ danh này đặt tên cho mỗi cấp chỉ huy 
			để gọi nhau. Câu chuyện trở nên được thi vị hóa, tươi vui hơn. Cũng 
			như tôi, TĐ đặt cho là Tân-An trên hệ thống mă hóa của truyền tin 
			TĐ. Nhưng trong hệ thống ĐĐ, tôi tự đặt cho ḿnh là Tầm-Dương, cùng 
			những bạn đồng khóa của tôi trong đơn vị: Cự là Chương-Dương, Trí là 
			Trùng-Dương và Thắng là Thăng-Long.
			 Tiến tŕnh thành lập và phát triển  BC TQLC
 Tiến tŕnh thành lập và phát triển  BC TQLC
			 Chiến sử TQLC
 Chiến sử TQLC
			 Binh Chủng TQLC
			Binh Chủng TQLC
			 Sơ lược về BC TQLC
 Sơ lược về BC TQLC
			 Trung Tá Lê Quang 
			Trọng - Chỉ Huy Trưởng TQLCVN đầu tiên
 Trung Tá Lê Quang 
			Trọng - Chỉ Huy Trưởng TQLCVN đầu tiên
			 Đại Úy Bùi Phó Chí vị 
			Tiểu Đoàn Trưởng TQLC đầu tiên
 Đại Úy Bùi Phó Chí vị 
			Tiểu Đoàn Trưởng TQLC đầu tiên
			 Trung Tá Lê Nhữ Hùng - 
			người đă góp công nhiều cho sự hùng mạnh của Đoàn Quân Mũ Xanh
 Trung Tá Lê Nhữ Hùng - 
			người đă góp công nhiều cho sự hùng mạnh của Đoàn Quân Mũ Xanh
			 Tiến tŕnh thành 
			lập Chiến Đoàn & Lữ Đoàn
 Tiến tŕnh thành 
			lập Chiến Đoàn & Lữ Đoàn
			 Lữ Đoàn 258
 Lữ Đoàn 258
			 Lữ Đoàn 369
 Lữ Đoàn 369
			 Tiểu Đoàn 1 - Quái Điểu
 Tiểu Đoàn 1 - Quái Điểu
			 Tiểu Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa
 Tiểu Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa
			 Tiểu Đoàn 2 - Trâu Điên
 
			Tiểu Đoàn 2 - Trâu Điên
			 Tiểu Đoàn 3 - Sói Biển
 Tiểu Đoàn 3 - Sói Biển
			 Tiểu Đoàn 4 - Ḱnh Ngư
 Tiểu Đoàn 4 - Ḱnh Ngư
			 Tiểu Đoàn 5 - Hắc Long
 Tiểu Đoàn 5 - Hắc Long
			 Tiểu Đoàn 6 - Thần Ưng
 Tiểu Đoàn 6 - Thần Ưng
			 Tiểu Đoàn 7 - Hùm Xám
 Tiểu Đoàn 7 - Hùm Xám
			 Tiểu Đoàn 8 - Ó Biển
 Tiểu Đoàn 8 - Ó Biển
			 Tiểu Đoàn 9 - Mănh Hổ
 Tiểu Đoàn 9 - Mănh Hổ
			 Tiểu Đoàn Tổng Hành Dinh
 Tiểu Đoàn Tổng Hành Dinh
			 Tiểu 
			Đoàn Truyền Tin
 Tiểu 
			Đoàn Truyền Tin
			 Pháo Binh TQLC
 Pháo Binh TQLC
			 Viết cho những người pháo 
			thủ Mũ Xanh
 Viết cho những người pháo 
			thủ Mũ Xanh
			 Một đoạn đường trong 
			cuộc đời Y Sĩ TQLC
 Một đoạn đường trong 
			cuộc đời Y Sĩ TQLC
					 Mật khu Đỗ Xá
 Mật khu Đỗ Xá
					 Chiến 
			dịch Sống 
			T́nh Thương
 Chiến 
			dịch Sống 
			T́nh Thương
					 Hành quân 
					Hội Đồng Sẩm
 
					Hành quân 
					Hội Đồng Sẩm
					 Tiểu 
					Đoàn 2 - 
			Trận An Qúi
 Tiểu 
					Đoàn 2 - 
			Trận An Qúi
					 Tiểu Đoàn 2 - Trận 
			chiến Tam Quan
 Tiểu Đoàn 2 - Trận 
			chiến Tam Quan
					 Tiểu Đoàn 3 
			- Trận Bàng Long, Cay Lậy
 Tiểu Đoàn 3 
			- Trận Bàng Long, Cay Lậy
					 Tiểu Đoàn 4 
			- Trận B́nh Giả lúc khởi đầu
 Tiểu Đoàn 4 
			- Trận B́nh Giả lúc khởi đầu
					 Tiểu Đoàn 4 - 
			B́nh Giả ơi! C̣n nhớ măi
 Tiểu Đoàn 4 - 
			B́nh Giả ơi! C̣n nhớ măi
					 Tiểu Đoàn 5 - Trận 
			Mộ Đức
 Tiểu Đoàn 5 - Trận 
			Mộ Đức
					 Tiểu Đoàn 5 
			- Trận Mộ Đức & Cái chết của vị TĐT
 Tiểu Đoàn 5 
			- Trận Mộ Đức & Cái chết của vị TĐT
					 Chiến 
					Đoàn A - 
			Trận Phụng Dư
 Chiến 
					Đoàn A - 
			Trận Phụng Dư
					 Chiến Đoàn A 
					- Trận 
			Đức Cơ
 Chiến Đoàn A 
					- Trận 
			Đức Cơ
					 Chiến Đoàn B và TĐ-5 
			Dù Truy Kích CQ ở Ba Gia
 Chiến Đoàn B và TĐ-5 
			Dù Truy Kích CQ ở Ba Gia
					 Chiến 
					Đoàn B - Cuộc hành quân đổ bộ Deckhouse V Sóng Thần
 Chiến 
					Đoàn B - Cuộc hành quân đổ bộ Deckhouse V Sóng Thần
					 Tiểu Đoàn 6 - Trận 
			Mậu Thân
 Tiểu Đoàn 6 - Trận 
			Mậu Thân
					 TQLC Trong 
			Tết Mậu Thân
 TQLC Trong 
			Tết Mậu Thân
					 Chiến Đoàn A 
					- Trận Mậu Thân
 Chiến Đoàn A 
					- Trận Mậu Thân
					 H́nh Ảnh T/T Nguyễn Văn Thiệu 
			thăm TĐ2/TQLC
 H́nh Ảnh T/T Nguyễn Văn Thiệu 
			thăm TĐ2/TQLC
					 Cuộc 
			hành quân qua Cambodia
 Cuộc 
			hành quân qua Cambodia
					 Tiểu 
			Đoàn 4 - Hành quân Cambodia
 Tiểu 
			Đoàn 4 - Hành quân Cambodia
					 Tiểu 
					Đoàn 7 - Những ngày đầu
 Tiểu 
					Đoàn 7 - Những ngày đầu
					 Tiểu 
					Đoàn 8 - Trận Cam-Bốt
 Tiểu 
					Đoàn 8 - Trận Cam-Bốt
					 Lữ 
					Đoàn B  - Vượt biên qua Kampuchia
 Lữ 
					Đoàn B  - Vượt biên qua Kampuchia
					 Hành 
			quân Lam Sơn 719
 Hành 
			quân Lam Sơn 719
					 Tiểu 
			Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa sang Lào
 Tiểu 
			Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa sang Lào
					 Tiểu 
			Đoàn 2 - Hành quan Lam Sơn 719
 Tiểu 
			Đoàn 2 - Hành quan Lam Sơn 719
					 Tiểu 
			Đoàn 3 PB - Căn cứ hỏa lực Hồng Hà
 Tiểu 
			Đoàn 3 PB - Căn cứ hỏa lực Hồng Hà
					 Tiểu 
			Đoàn 4 - Đêm Hạ Lào sao dài quá!
 Tiểu 
			Đoàn 4 - Đêm Hạ Lào sao dài quá!
					 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận chiến Ba Ḷng
 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận chiến Ba Ḷng
					 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận chiến Động Cù Mông
 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận chiến Động Cù Mông
					 Khoá 22 và Lam Sơn 719 Hạ Lào
 
					Khoá 22 và Lam Sơn 719 Hạ Lào
			 TQLC/VN và cuộc tấn công của csBV tại Vùng I
 TQLC/VN và cuộc tấn công của csBV tại Vùng I
			 Tiểu 
			Đoàn 3 - Tại 
			Đông Hà
 Tiểu 
			Đoàn 3 - Tại 
			Đông Hà
			 Tiểu 
			Đoàn 3 PB - Tay đôi với tụi nó...
 Tiểu 
			Đoàn 3 PB - Tay đôi với tụi nó...
			 Tiểu Đoàn 4 - Mùa 
			hè đỏ lửa
 Tiểu Đoàn 4 - Mùa 
			hè đỏ lửa
			 Tiểu 
			Đoàn 5 - Những ngày đầu
 Tiểu 
			Đoàn 5 - Những ngày đầu
			 Tiểu Đoàn 6 - 
			Thần Ưng trong mùa hè đỏ lửa
 Tiểu Đoàn 6 - 
			Thần Ưng trong mùa hè đỏ lửa
			 Tiểu 
			Đoàn 6 - Xé xác tăng địch
 Tiểu 
			Đoàn 6 - Xé xác tăng địch
			 Tiểu 
			Đoàn 7 - Ngày đầu cuộc chiến
 Tiểu 
			Đoàn 7 - Ngày đầu cuộc chiến
					 Trận QT 72 của Lữ Đoàn 258 TQLC
			Trận QT 72 của Lữ Đoàn 258 TQLC
			 Lữ 
			Đoàn 258 - Chiến thắng Quảng Trị tháng 4, 1972
 Lữ 
			Đoàn 258 - Chiến thắng Quảng Trị tháng 4, 1972
			 Công 
			sản BV bị TQLC đánh bại tại Đông Hà
 Công 
			sản BV bị TQLC đánh bại tại Đông Hà
			 Hành 
			lang máu
 Hành 
			lang máu
			 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận chiến cầu Bến Đá
 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận chiến cầu Bến Đá
			 Tiểu 
			Đoàn 9 - Rừng núi Barbara
 Tiểu 
			Đoàn 9 - Rừng núi Barbara
			 Lữ 
			Đoàn 369 - Trân sông Mỹ Chánh
 Lữ 
			Đoàn 369 - Trân sông Mỹ Chánh
			 Tái 
			chiếm Cổ Thành Quảng Trị ngày 19-6-1972
 Tái 
			chiếm Cổ Thành Quảng Trị ngày 19-6-1972
			 Tiểu 
			Đoàn 1 - Thử lửa đầu tiên
 Tiểu 
			Đoàn 1 - Thử lửa đầu tiên
			 Tiểu 
			Đoàn 1 - Nhảy vào Triệu Phong
 
			Tiểu 
			Đoàn 1 - Nhảy vào Triệu Phong
			 Tiểu 
			Đoàn 1 - Đổ bộ trong ḷng địch
 Tiểu 
			Đoàn 1 - Đổ bộ trong ḷng địch
			 Tiểu 
			Đoàn 1 PB - 20,000 đạn đại bác mỗi ngày
 Tiểu 
			Đoàn 1 PB - 20,000 đạn đại bác mỗi ngày
			 Tiểu 
			Đoàn 2 - Cuộc chiến Cổ Thành Quảng Trị
 Tiểu 
			Đoàn 2 - Cuộc chiến Cổ Thành Quảng Trị
			 Tiểu 
			Đoàn 2 - Tiêu diệt chiến xa CSBV thuộc Tr/Đ Tăng-Thiết Giáp 202
 
			Tiểu 
			Đoàn 2 - Tiêu diệt chiến xa CSBV thuộc Tr/Đ Tăng-Thiết Giáp 202
			 Tiểu 
			Đoàn 2 - Tái chiếm Dinh Tỉnh Trưởng & Toà Hành Chánh Quảng Trị
 Tiểu 
			Đoàn 2 - Tái chiếm Dinh Tỉnh Trưởng & Toà Hành Chánh Quảng Trị
			 Tiểu 
			Đoàn 3 & 6 - Tiến về Quảng Trị
 Tiểu 
			Đoàn 3 & 6 - Tiến về Quảng Trị
			 Tiểu 
			Đoàn 3 - Dựng cờ
 Tiểu 
			Đoàn 3 - Dựng cờ
			 Tiểu 
			Đoàn 5 - Hắc Long dậy sóng
 Tiểu 
			Đoàn 5 - Hắc Long dậy sóng
			 Tiểu 
			Đoàn 5 - Đánh trên đầu địch
 Tiểu 
			Đoàn 5 - Đánh trên đầu địch
			 Người 
			Pháo Thủ TQLC trong cuộc chiến 1972
 
			Người 
			Pháo Thủ TQLC trong cuộc chiến 1972
			 Pháo 
			Binh TQLC và trận Quảng Trị
 Pháo 
			Binh TQLC và trận Quảng Trị
			 Cờ 
			bay trên Cổ Thành Quảng Trị
 Cờ 
			bay trên Cổ Thành Quảng Trị
			 Tiểu 
			Đoàn 2 - Cửa Việt, một chiến thắng vẻ vang và ngậm ngùi
 Tiểu 
			Đoàn 2 - Cửa Việt, một chiến thắng vẻ vang và ngậm ngùi
			 Tiểu 
			Đoàn 3 PB - Trước khi ngưng bắn
 Tiểu 
			Đoàn 3 PB - Trước khi ngưng bắn
			 Tiểu 
			Đoàn 4 - Hành quân Cửa Việt
 Tiểu 
			Đoàn 4 - Hành quân Cửa Việt
			 Lữ 
			Đoàn 258 - Chiến tích sau cùng
 Lữ 
			Đoàn 258 - Chiến tích sau cùng
			 Hương 
			lộ 555 lẻ loi
 Hương 
			lộ 555 lẻ loi
			 Tiểu 
			Đoàn 7 và Lữ Đoàn 147
 Tiểu 
			Đoàn 7 và Lữ Đoàn 147
			 Lữ 
			Đoàn 147 - Di tản chiến thuật
 Lữ 
			Đoàn 147 - Di tản chiến thuật
			 Tiểu 
			Đoàn 4 - Trận đánh cuối cùng
 Tiểu 
			Đoàn 4 - Trận đánh cuối cùng
			 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận đánh cuối cùng
 Tiểu 
			Đoàn 9 - Trận đánh cuối cùng
			 Băi 
			biển Non Nước: Một kết thúc tức tưởi, oan nghiệt
 
				Băi 
			biển Non Nước: Một kết thúc tức tưởi, oan nghiệt
			 Vị 
			TĐT cuối cùng của Tiều Đoàn 1 Quái Điểu
 Vị 
			TĐT cuối cùng của Tiều Đoàn 1 Quái Điểu
			 Y Sĩ TQLC: Những người không thích sống lâu
 
				
			Y Sĩ TQLC: Những người không thích sống lâu